nieCodzienność

Jak zarabiać na startupie, czyli sposób na Twój własny biznes [WYWIAD].

na startupie

Dziś, w ramach cyklu #mamaisback, mam dla Was bardzo merytoryczną rozmowę o tym, jak wystartować z własnym biznesem. O ideę i szczegóły funkcjonowania startupów, oraz o to, czym różnią się one od działalności gospodarczej, zapytałam pana Adama Gardockiego – Partnera Zarządzającego Regionem AIP (Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości) na Białystok i Lublin.  

 

Co ważne, pan Adam jest związany z Inkubatorami AIP od 2013 roku i bardzo dobrze zna świat startupów. Pracował również w Białostockim Parku Naukowo-Technologicznym, gdzie pomagał rozwijać pomysły biznesowe Białostoczan.

Żudit: Gdyby wytłumaczyć to „zwykłemu” Kowalskiemu – czym tak naprawdę jest startup?

Adam Gardocki: Tak na dobrą sprawę nie ma jednolitej definicji tego, czym jest startup. Wiele osób utożsamia to pojęcie z zaawansowaną technologicznie firmą, posiadającą innowacyjny produkt lub usługę, jednak osobiście nie zgadzam się z tą definicją – uważam, że startupem może być każdy pomysł na biznes! Ale czy każdy startup jest firmą, a każda firma startupem? Pomiędzy tymi dwoma pojęciami nie powinno stawiać się znaku równości, zważywszy na kilka elementów kluczowych, które odróżniają startup od zwykłego przedsiębiorstwa. Najważniejszym z nich jest poszukiwanie rentownego i skalowalnego modelu biznesowego, poprzez stawianie i weryfikowanie odpowiednich założeń dotyczących produktu, klientów, kanałów dystrybucji, czy relacji z klientami.

Ujmując ten temat bardziej obrazowo – jeżeli otwieram sklep z odzieżą, w którym wyłącznie sprzedaję ubrania, to mam firmę. Jeżeli jednak otwieram sklep z odzieżą, w którym sprzedaję ubrania, a jednocześnie poszukuję nowych sposobów dotarcia do klienta, czy rozszerzenia swojej działalności na kolejne rynki – wtedy mogę mówić o prowadzeniu startupu.

Kto może założyć własny startup (wiek, wykształcenie, plany na biznes takiej osoby). Czy mogę jednocześnie mieć inne umowy, albo być na urlopie macierzyńskim?

Własny startup może prowadzić każdy. Wiele osób zaczynających swoją przygodę z biznesem pracuje jednocześnie na etacie, by mieć z czego utrzymać się przez pierwsze miesiące działalności, jeśli ta nie będzie generować zysku. Jednak nie jest to rzecz obligatoryjna – prowadzić własny startup można niezależnie od tego, czy jest się studentem, motorniczym tramwaju, fryzjerem, osobą przebywającą na urlopie macierzyńskim, czy emeryturze. Wystarczy jedynie odpowiednie nastawienie i chęć sprawdzenia siebie w roli przedsiębiorcy.

Czym startup w Inkubatorach AIP różni się od własnej działalności gospodarczej?

W Polsce mamy do wyboru dwie ścieżki prowadzenia startupu – pierwszą z nich jest zarejestrowanie działalności gospodarczej w urzędzie, drugą jest skorzystanie ze wsparcia Inkubatorów AIP i użyczonej przez Inkubator osobowości prawnej.

Pierwsza ścieżka jest dość ryzykowna – otwarcie najczęściej jednoosobowej działalności gospodarczej w urzędzie skutkuje np. odpowiedzialnością całym majątkiem osobistym za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu firmy, czy koniecznością ponoszenia kosztów związanych z obowiązkowymi, comiesięcznymi składkami ZUS dla przedsiębiorców – przez pierwsze dwa lata obowiązuje okres preferencyjny, w trakcie którego składka ZUS wynosi 487,90 zł, po dwóch latach działalności składka wzrasta do 1172,56 zł.
Dla początkującego przedsiębiorcy prowadzącego startup, który dopiero poszukuje swojego modelu biznesowego jest to duże obciążenie, zważywszy, że testowany pomysł biznesowy może po prostu okazać się nietrafiony. A co jeśli taki przedsiębiorca zamknie działalność po upływie pół roku, a za 3 lata będzie chciał spróbować swoich sił z kolejnym pomysłem? Niestety obowiązywać go będzie pełna składka ZUS, ponieważ jeżeli chciałby skorzystać ponownie z preferencyjnej składki, musi upłynąć 5 lat kalendarzowych od momentu zamknięcia działalności.

na startupie

Z drugiej strony mamy Inkubatory AIP, jako miejsce, w którym można testować i rozwijać pomysł biznesowy bez jakiegokolwiek ryzyka. Osoby decydujące się otworzyć startup w ramach Inkubatora prowadzą swoją działalność, korzystając z użyczonej osobowości prawnej AIP, tzn. posługując się danymi fundacji tj. NIP, REGON . W ten sposób mogą w pełni legalnie wystawiać faktury, generować zyski i spróbować swoich sił w biznesie bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej, a co za tym idzie – nie ponosząc kosztów związanych ze składkami ZUS dla przedsiębiorców. Ponadto biorąc pod uwagę fakt, że startup w AIP jest dla większości pomysłodawców pierwszym zderzeniem ze światem biznesu, Inkubator zapewnia również kompleksowe wsparcie w postaci prowadzenia księgowości czy obsługi prawnej polegającej na tworzeniu i weryfikowaniu umów z kontrahentami. W naszym ekosystemie ważną rolę odgrywa także wiedza. Osobiście nie znam nikogo, kto by urodził się przedsiębiorcą – tego typu kompetencji uczymy się raczej metodą prób i błędów, a jako, że lepiej jest uczyć się na cudzych błędach niż na własnych, organizujemy też różnego rodzaju szkolenia i spotkania z praktykami biznesu.
Przejęcie przez Inkubator procesów „okołobiznesowych” sprawia, że osoba decydująca się na prowadzenie startupu może faktycznie skupić się na testowaniu założeń i rozwoju pomysłu, zamiast głowić się, jak przygotować wniosek do GIODO, czy pilnować terminów odprowadzenia podatku dochodowego.

A co jeśli dany pomysł nie wypali? W każdej chwili można zamknąć działalność bez żadnych zobowiązań i wrócić w dowolnym momencie z kolejnym pomysłem, który chcielibyśmy przetestować.

Jak długo (ile lat) można prowadzić własny startup w ramach Inkubatora? Czy później mam obowiązek przejścia na działalność gospodarczą?[sociallocker]

Umowa o współpracę pomiędzy osobą chcącą prowadzić startup i AIP jest zawierana na czas nieokreślony, z miesięcznym okresem wypowiedzenia. Nie określamy więc maksymalnego czasu, w którym można prowadzić startup. Co ciekawe – jeśli startup rozwija się na tyle prężnie, że pomysłodawcy chcą wyjść na działalność gospodarczą nie tracą tym samym prawa do preferencyjnej składki ZUS.

A co ze składkami? ZUS, składki emerytalne, liczenie pracy na startupie do stażu pracy – jak to wszystko wygląda?

Jako startup w AIP pomysłodawca nie płaci tak jak to jest we własnej działalności gospodarczej obligatoryjnych miesięcznych składek ZUS. Jeżeli jest studentem lub uczniem poniżej 26 roku życia, to niezależnie od tego, jaką działalność prowadzi, nie płaci ZUS-u przy wypłacie środków z AIP. Jeśli jednak pomysłodawca nie spełnia tych wymagań, ale w ramach startupu tworzy jakieś dzieła, to również jest zwolniony z obowiązku odprowadzania składek ZUS-u przy wypłacie środków.
W przypadku, kiedy pomysłodawca prowadzi startup i jednocześnie pracuje, osiągając wynagrodzenie co najmniej minimalne krajowe, przy wypłacie wypracowanych środków potrącana jest jedynie składka zdrowotna.
Jeżeli jednak pomysłodawca nie spełnia żadnych z powyższych wymagań przy wypłacie środków potrącana jest składka zdrowotna, rentowa i emerytalna.

Osoby prowadzące startup w AIP wypłacają środki na podstawie umów cywilno-prawnych (zlecenie/dzieło/dzieło z przekazaniem praw autorskich), dlatego czas pracy w startupie niestety nie wlicza się do stażu pracy.

Obsługa prawna i księgowa, własna powierzchnia biurowa – jak wyglądają one w ramach startupu?

Aby zapewnić sprawne prowadzenie startupu w AIP do dyspozycji przedsiębiorców jest regionalny dział finansowo-księgowy, który w pełni rozlicza prowadzone w Inkubatorze działalności zarówno z faktur kosztowych, jak i sprzedażowych, odprowadza podatek PIT, ewentualne składki ZUS, przypisuje firmowe konto bankowe oraz wypłaca środki wypracowane w ramach startupu. Wystawianie faktur odbywa się poprzez platformę internetową, zatem wszystkie sprawy formalno-księgowe można w zasadzie załatwić bez wychodzenia z domu.

Dział prawny z kolei mieści się w Warszawie, a prawnicy zajmują się wszelkimi sprawami związanymi z tworzeniem, weryfikowaniem umów z kontrahentami, zgłaszaniem działalności do odpowiednich organów tj. sanepid, GIOŚ, czy GIODO. Kontakt z działem prawnym odbywa się również za pomocą dedykowanej platformy, która usprawnia proces komunikacji.

na startupie

A przy jakich pomysłach na biznes nie mogę liczyć na współpracę z Akademickim Inkubatorem Przedsiębiorczości? Są takie?

W AIP staramy się realizować wszelkie pomysły. Na rynku jest tyle nisz do zagospodarowania, że trudno wskazać bariery w tym zakresie. Nie oznacza to jednak, że w AIP można prowadzić każdy rodzaj działalności – jesteśmy ograniczeni kodami PKD, które określają profil prowadzonych przez nas działalności. Do najczęstszych pomysłów, z którymi spotykamy się na co dzień, a których nie jesteśmy w stanie zrealizować, należą działalności związane z branżą spożywczą, finansową i ogólnobudowlaną. Jesteśmy jednak otwarci szczególnie na startupy, które będą wykorzystywać lub oferować nowatorskie rozwiązania. Ale nie jest to żadną regułą. Zapraszamy wszystkich, którzy mają pomysł i są zdeterminowani, by go zrealizować.

Ile miesięcznie trzeba płacić za swój startup? Co, jeśli mój biznes nie przynosi na początku dochodu nawet na jego pokrycie w AIP?

Miesięczna opłata podstawowa jest stała i wynosi 300zł netto (369zł brutto). Jeżeli nad rozwojem startupu pracuje kilka osób na zasadzie wspólników, opłata podstawowa wzrasta o 50 zł netto za każdego wspólnika. AIP nie partycypuje w żaden dodatkowy sposób w przychodach/zyskach wygenerowanych przez startupy działające w ramach fundacji.

Wiemy, że start w biznesie może być trudny i ciężko jest spodziewać się dochodu już na samym początku działalności, toteż staramy się, aby miesięczna opłata za pakiet świadczonych przez nas usług była na akceptowalnym dla wszystkich poziomie i pozwoliła na ocenę potencjału przedsięwzięcia, bez ponoszenia nadmiernych kosztów. Jeśli jednak pomysłodawcy nie posiadają odpowiednich zasobów, pozwalających na utrzymanie działalności w AIP, musimy rozwiązać umowę o współpracę.

A jakie korzyści ze współpracy ze mną mają Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości?

Oprócz stałej opłaty miesięcznej AIP nie czerpie żadnych dodatkowych korzyści ze współpracy ze startupami.
Dobrze, załóżmy, że przychodzę do AIP z pomysłem na biznes, np. prowadzenie sklepu internetowego z sukienkami – podpisujemy umowę o współpracę. Jak potem wygląda taki zwykły miesiąc startupera?

Ciężko jest opisać tutaj typowy miesiąc startupera ze względu na to, że każdy podchodzi do tego indywidualnie – dwie osoby mające ten sam pomysł na biznes mogą podejść do niego w zupełnie inny sposób i z innym poziomem zaangażowania. Jest jednak kilka elementów, które powtarzają się niezmiennie w każdym startupie – ciężka praca nad promocją i marketingiem w celu dotarcia i pozyskania klienta, obsługa bieżących klientów, monitorowanie trendów, wyszukiwanie i nawiązywanie współpracy z nowymi dostawcami/dystrybutorami, testowanie kolejnych produktów/usług, czy wyszukiwanie kolejnych nisz, które można zagospodarować. Wszystkie te elementy bez wątpienia występują w każdym startupie.

Dziękuję pięknie za tę ogromną dawkę wiedzy! Jeśli zainteresował Cię temat startupów – niezależnie, w jakim mieście mieszkasz, wygoogluj sobie AIP – po zostawieniu danych kontaktowych skontaktuje się z Toba menager z danego miasta i umówi na rozmowę, by porozmawiać o Twoim pomyśle na biznes. [/sociallocker]

Zdjęcia: Freepik